Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

towards the north

  • 1 excipio

    ex-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio].
    I.
    (With the notion of the ex predominating.) To take or draw out.
    A.
    Lit. (rarely): aliquem e mari, to draw out, fish out, Cic. Fragm. ap. Non. 293, 26 (Rep. 4, 8, 8 Baiter):

    vidulum (e mari),

    Plaut. Rud. 4, 4, 140 sq.:

    dens manu, forcipe,

    Cels. 7, 12, 1:

    telum (e vulnere),

    id. 7, 5, 1:

    clipeum cristasque rubentes Excipiam sorti,

    to withdraw, exempt, Verg. A. 9, 271.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen.: servitute exceptus, withdrawn, i. e. rescued from slavery, Liv. 33, 23, 2:

    nihil jam cupiditati, nihil libidini exceptum,

    exempt, Tac. Agr. 15.—
    2.
    In partic.
    a.
    To except, make an exception of (freq. and class.):

    hosce ego homines excipio et secerno libenter,

    Cic. Cat. 4, 7, 15:

    qui (Democritus) ita sit ausus ordiri: Haec loquor de universis. Nihil excipit, de quo non profiteatur,

    id. Ac. 2, 23, 73; cf. id. ib. 2, 9, 28:

    Lacedaemonii ipsi, cum omnia concedunt in amore juvenum praeter stuprum, tenui sane muro dissaepiunt id, quod excipiunt,

    id. Rep. 4, 4:

    senex talos elidi jussit conservis meis: sed me excepit,

    Plaut. Mil. 2, 2, 13.—With ne:

    Licinia lex, quae non modo eum, qui, etc.... sed etiam collegas ejus, cognatos, affines excipit, ne eis ea potestas curatiove mandetur,

    Cic. Agr. 2, 8, 21;

    so in legal limitations,

    id. ib. 2, 9, 24; id. Balb. 14, 32; see also exceptio.—With ut, Cic. Q. Fr. 1, 1, 9, 26:

    excepi de antiquis praeter Xenophanem neminem,

    id. Div. 1, 39, 87:

    ut in summis tuis laudibus excipiant unam iracundiam,

    id. Q. Fr. 1, 1, 13, 37:

    dolia, in horreis defossa, si non sint nominatim in venditione excepta, etc.,

    Dig. 18, 1, 76; so ib. 77.—In the abl. absol.:

    omnium mihi videor, exceptis, Crasse, vobis duobus, eloquentissimos audisse Ti. et C. Sempronios,

    you two excepted, Cic. de Or. 1, 9, 38; cf.:

    vos hortor, ut ita virtutem locetis, ut eā exceptā nihil amicitia praestabilius esse putetis,

    id. Lael. 27 fin.:

    exceptā sapientiā,

    id. ib. 6, 20. — Neutr. absol.:

    excepto, quod non simul esses, cetera laetus,

    Hor. Ep. 1, 10, 50:

    excepto, si obscena nudis nominibus enuntientur,

    Quint. 8, 3, 38; Pers. 5, 90; Aug. Serm. 17, 3; 46, 2.—Hence,
    (β).
    Jurid. t. t., said of the defendant, to except, to make a legal exception to the plaintiff's statement:

    verum est, quod qui excipit, probare debeat, quod excipitur,

    Dig. 22, 3, 9; so ib. 18:

    adversus aliquem,

    ib. 16, 1, 17 et saep.; cf. exceptio and the authorities there cited.—
    b.
    In an oration, a law, etc., to express by name, to make particular mention of, to state expressly (rare, and perh. not anteAug.):

    cum Graecos Italia pellerent, excepisse medicos,

    Plin. 29, 1, 8, § 16: vites in tantum sublimes, ut vindemitor auctoratus rogum ac tumulum excipiat, expressly stipulates for (in case he should fall and break his neck), id. 14, 1, 3, § 10.
    II.
    (With the notion of the verb predominating.) To take a thing to one's self (in a good or bad sense), to catch, capture, take, receive.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    sanguinem paterā,

    Cic. Brut. 11, 43; cf. Col. 9, 15, 9:

    e longinquo sucum,

    Plin. 25, 7, 38, § 78:

    labentem excepit,

    Cic. Rab. Post. 16, 43: se in pedes, to take to one's feet, i. e. spring to the ground, Liv. 4, 19, 4:

    filiorum extremum spiritum ore,

    Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118; cf.:

    tunicis fluentibus auras,

    Ov. A. A. 3, 301:

    omnium tela,

    Cic. Verr. 2, 2, 72, § 177; so,

    tela,

    Caes. B. G. 3, 5, 3:

    vulnera,

    Cic. Sest. 10, 23; cf.:

    vulnus ore,

    Quint. 6, 3, 75; and:

    plagae genus in se,

    Lucr. 2, 810:

    o terram illam beatam, quae hunc virum exceperit!

    Cic. Mil. 38, 105; cf.: hunc (Mithridatem) in timore et fuga Tigranes excepit, id de. Imp. Pomp. 9, 23:

    aliquem benigno vultu,

    Liv. 30, 14, 3; cf.

    also: hic te polenta excipiet,

    Sen. Ep. 21 med.:

    aliquem epulis,

    Tac. G. 21:

    multos ex fuga dispersos excipiunt,

    Caes. B. G. 6, 35, 6. alios vagos per hiberna milites excipiebant, Liv. 33, 29, 2: speculator, exceptus a juvenibus mulcatur, id. 40, 7, 4: cf. Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 5:

    servos in pabulatione,

    Caes. B. G. 7, 20, 9:

    incautum,

    Verg. A. 3, 332:

    (uri) mansuefieri ne parvuli quidem excepti possunt,

    Caes. B. G. 6, 28, 4:

    aprum latitantem,

    Hor. C. 3, 12, 10:

    caprum insidiis,

    Verg. E. 3, 18:

    fugientes feras,

    Phaedr. 1, 11, 6:

    aprum, feram venabulo,

    Quint. 4, 2, 17; Sen. Prov. 2 et saep.—
    b.
    Of inanimate subjects:

    postero die patenti itinere Priaticus campus eos excepit,

    received them, Liv. 38, 41, 8:

    silva tum excepit ferum,

    Phaedr. 1, 12, 9; Quint. 2, 12, 2. —
    2.
    In partic.
    a.
    To come next to, to follow after, succeed a thing:

    linguam ad radices ejus haerens excipit stomachus,

    Cic. N. D. 2, 54, 135: quinque milia passuum proxima intercedere itineris campestris;

    inde excipere loca aspera et montuosa,

    Caes. B. C. 1, 66 fin.:

    alios alii deinceps,

    id. B. G. 5, 16 fin. — Poet.:

    porticus excipiebat Arcton,

    i. e. was turned to the north, looked towards the north, Hor. C. 2, 15, 16.—
    b.
    In medic. lang.: aliquid aliqua re, to take something in something, i. e. mixed with something:

    quae (medicamenta) excipiuntur cerato ex rosa facto,

    Cels. 5, 18, 20; 5, 25, 5; 6; 12 et saep.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to take or catch up, to intercept:

    genus divinationis naturale, quod animus arripit aut excipit extrinsecus ex divinitate,

    Cic. Div. 2, 11, 26; cf.:

    posteaquam vidit, illum excepisse laudem ex eo, quod,

    i. e. obtained, id. Att. 1, 14, 3: subire coëgit et excipere pericula, to take upon one's self, to receive, support, sustain (the figure being taken from the reception of an enemy's blows or shots), Cic. Prov. Cons. 9, 23; cf.:

    Germani celeriter phalange facta impetus gladiorum exceperunt,

    Caes. B. G. 1, 52, 4; so,

    impetus,

    id. B. C. 1, 58, 1:

    vim frigorum hiememque,

    Cic. Rab. Post. 15, 42:

    labores magnos,

    id. Brut. 69, 243 et saep.:

    excipimus nova illa cum favore et sollicitudine,

    receive, Quint. 10, 1, 15:

    verba risu,

    id. 1, 2, 7:

    praecepta ad excipiendas hominum voluntates,

    for taking captive, Cic. de Or. 2, 8, 32:

    invidiam,

    to draw upon one's self, Nep. Dat. 5, 2.—
    b.
    Of inanim. or abstr. subjects:

    quae (sublicae) cum omni opere conjunctae vim fluminis exciperent,

    Caes. B. G. 4, 17, 9; 3, 13, 1:

    quid reliquis accideret, qui quosque eventus exciperent,

    i. e. would befall, overtake them, Caes. B. C. 1, 21 fin.; Verg. A. 3, 318; Liv. 1, 53, 4.—
    2.
    In partic.
    a.
    To catch with the ear, esp. eagerly or secretly, to catch up, listen to, overhear:

    maledicto nihil facilius emittitur, nihil citius excipitur,

    Cic. Planc. 23, 57; id. Sest. 48, 102:

    assensu populi excepta vox consulis,

    Liv. 8, 6, 7:

    ad has excipiendas voces speculator missus,

    id. 40, 7, 4; 2, 4, 5; 4, 30, 3:

    laudem avidissimis auribus excipit,

    Plin. Ep. 4, 19, 3:

    notis quoque excipere velocissime solitum,

    i. e. to write down in shorthand, Suet. Tit. 3:

    rumores,

    Cic. Deiot. 9, 25; cf.

    voces,

    Liv. 40, 7, 4:

    sermonem eorum,

    id. 2, 4, 5:

    furtivas notas,

    Ov. Am. 1, 4, 18.—
    b.
    To follow after, to succeed a thing in time or the order of succession (cf. above, A. 2. a.):

    tristem hiemem pestilens aestas excepit,

    Liv. 5, 13, 4:

    Herculis vitam et virtutem immortalitas excepisse dicitur,

    Cic. Sest. 68, 143:

    violis succedit rosa: rosam cyanus excipit, cyanum amarantus,

    Plin. 21, 11, 39, § 68:

    excipit Pompilium Numam Tullus Hostilius,

    Flor. 1, 3, 1:

    hunc (locutum) Labienus excepit,

    Caes. B. C. 3, 87, 1.— Absol.:

    turbulentior inde annus excepit,

    succeeded, followed, Liv. 2, 61, 1; Caes. B. G. 7, 88, 2:

    re cognita tantus luctus excepit, ut, etc.,

    id. B. C. 2, 7, 3.—Hence,
    (β).
    Transf.: aliquid, to continue, prolong a thing:

    memoriam illius viri excipient omnes anni consequentes,

    Cic. de Sen. 6, 19; Liv. 38, 22, 3:

    vices alicujus,

    Just. 11, 5.— Poet. with inf., Sil. 13, 687.

    Lewis & Short latin dictionary > excipio

  • 2 Arctos

        Arctos ī (acc. Arcton, V., O.), f    the Great Bear (Ursa Major): geminae, the two Bears, O.: gelidae, V.: Arcton excipere, to be exposed to, look towards, the north, H.
    * * *
    Big/Little Dipper/Bear, region of celestial pole; North lands/people/direction

    Latin-English dictionary > Arctos

  • 3 redeo

    rĕd-ĕo, ĭi, ĭtum, īre (lengthened form of the pres. redīnunt, Enn. ap. Fest. p. 286 Müll.; cf.: obinunt, ferinunt, nequinunt, solinunt, for obeunt, feriunt, nequeunt, solent; and danit, danunt, for dat, dant; rare fut. redies, App. M. 6, 19, and Sen. Ben. 1, 2, 3; cf. Vulg. Lev. 25, 10; id. Jer. 37, 7), v. n.
    I.
    To go or come back; to turn back, re turn, turn around (freq. and class.; syn revertor).
    A.
    Lit.
    1.
    Of persons.
    (α).
    Absol.:

    bene re gestā salvus redeo,

    Plaut. Trin. 5, 2, 58; 4, 3, 82:

    velletne me redire,

    Cic. Sest. 59, 126:

    et non nisi revocaretis, rediturus fuerim,

    Liv. 5, 51.—
    (β).
    With ex and abl.:

    erus alter ex Alide rediit,

    Plaut. Capt. 5, 4, 9:

    e provinciā,

    Cic. Verr. 1, 6, 16:

    ex illis contionibus domum,

    Liv. 3, 68.—
    (γ).
    With ab and abl.:

    a portu,

    Plaut. Most. 2, 1, 16:

    a portā,

    id. Merc. 4, 4, 9:

    a foro,

    id. Aul. 2, 6, 7; id. Ps. 4, 3, 11; cf.:

    a foro do mum,

    id. Aul. 2, 3, 6; id. Cas. 3, 4, 1:

    ab re divinā,

    id. Poen. 1, 2, 193:

    a cenā,

    Ter. Ad. 1, 1, 1:

    a Caesare,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 7:

    a nobis,

    Verg. G. 1, 249:

    ab Africā,

    Hor. C. 4, 8, 19:

    a flumine,

    Ov. M. 1, 588 et saep.—
    (δ).
    With abl. alone:

    Thebis,

    Plaut. Ep. 3, 3, 35:

    Cariā,

    id. Curc. 2, 1, 10:

    rure,

    id. Merc. 3, 3, 25; 4, 3, 6; 4, 5, 5; 8; Ter. Eun. 3, 5, 63:

    colle,

    Ov. M. 1, 698:

    exsilio,

    Plaut. Merc. 5, 2, 106:

    opsonatu,

    id. Cas. 3, 5, 16; id. Men. 2, 2, 5; 14:

    suburbanā aede,

    Ov. F. 6, 785. —
    (ε).
    With adv. of place:

    unde,

    Plaut. Trin. 4, 2, 91; Caes. B. G. 5, 11:

    inde domum,

    Ov. F. 5, 455:

    hinc, inde, unde, etc.,

    Plaut. Men. 2, 1, 23; id. Capt. 3, 1, 30; Caes. B. G. 5, 11, 7 al. —
    (ζ).
    With adv. of time or manner:

    eum rediturum actutum,

    Plaut. Trin. 3, 3, 44; 4, 4, 16:

    pascua haud tarde redientia,

    Sil. 8, 520:

    tardius,

    Ov. M. 10, 674:

    mature,

    Hor. Ep. 1, 7, 97:

    retro,

    Liv. 8, 11; 23, 28; Verg. A. 9, 794.—
    (η).
    With in and acc.:

    in patriam,

    Plaut. Men. 5, 9, 90; id. Stich. 4, 1, 3; 4, 2, 7:

    in urbem,

    id. Cas. prol. 65; Liv. 4, 29 fin. Drak. N. cr.:

    in castra,

    Plaut. Ep. 3, 2, 45:

    in senatum rursus,

    id. Mil. 2, 6, 109; cf.

    joined with retro,

    Liv. 23, 28; 24, 20; 44, 27; Ov. M. 15, 249; Verg. A. 9, 794 al.:

    veram in viam,

    Plaut. Cas. 2, 6, 17; cf.:

    in rectam semitam,

    id. ib. 2, 8, 33;

    and, in the same sense, simply in viam,

    Ter. And. 1, 2, 19; Cic. Phil. 12, 2, 7:

    in proelium,

    to renew, Liv. 22, 15, 9:

    serus in caelum redeas,

    Hor. C. 1, 2, 45:

    in gyrum,

    Ov. M. 7, 784 et saep. —
    (θ).
    With ad and acc.:

    ad navem,

    Plaut. Am. 2, 2, 32:

    ad parentes denuo,

    id. Capt. 2, 3, 51; so,

    ad aliquem,

    id. Aul. 2, 2, 32; id. Cist. 4, 2, 56; id. Mil. 4, 2, 29; 34; id. Pers. 4, 4, 107:

    ad quos,

    Caes. B. G. 7, 20: ad castra, Auct. B. Hisp. 25; cf.:

    se rediturum ad penates et in patriam,

    Curt. 5, 5, 20.—
    (ι).
    With acc. alone:

    Syracusas,

    Plaut. Men. prol. 37: Romam Cic. Quint. 18, 57; Liv. 3, 5:

    domum,

    Plaut. Am. 2, 1, 37; id. Cas. 5, 3, 14; id. Cist. 1, 1, 92; 104; Hor. S. 2, 5, 6; Ov. F. 5, 455; Liv. 3, 68:

    Cirtam,

    Sall. J. 104, 1:

    Babyloniam,

    Just. 12, 10, 7; cf. ( poet.):

    his laeti rediere duces loca amoena piorum,

    Sil. 13, 703.—
    (κ).
    With adv. of direction, etc.:

    huc, illuc,

    Plaut. Capt. 2, 2, 103; id. Most. 1, 1, 75; id. Rud. 3, 6, 41; id. Am. 1, 3, 29; id. Men. 4, 2, 53 sq.:

    isto,

    id. Pers. 4, 3, 43:

    intro,

    id. Aul. 2, 2, 31; id. Cas. 3, 5, 61; id. Cist. 4, 2, 37:

    quo,

    Hor. S. 2, 3, 261.—
    (λ).
    With acc. of distance: ite viam, Vet. Form. ap. Cic. Mur. 12, 26:

    itque reditque viam,

    Verg. A. 6, 122.—
    (μ).
    Impers. pass.:

    dum stas, reditum oportuit,

    Plaut. Pers. 3, 3, 43:

    ad arbitrum reditur,

    id. Rud. 4, 3, 79:

    manerent indutiae, dum ab illo rediri posset,

    Caes. B. C. 3, 16:

    ut Romam reditum est,

    Liv. 3, 5; 8, 11; Nep. Epam. 8.—
    (ν).
    With inf.:

    saepe redit patrios ascendere perdita muros,

    Verg. Cir. 171: hirundo reditura cibos immittere nidis, Montan. ap. Sen. Ep. 122, 12.—
    2.
    Of things:

    astra ad idem, unde profecta sunt,

    Cic. Rep. 6, 22, 24; cf.:

    sol in sua signa,

    Ov. F. 3, 161:

    totidem redeuntia solis Lumina viderunt,

    id. M. 14, 423:

    redeuntis cornua lunae,

    id. ib. 10, 479:

    adverso redierunt carbasa vento,

    id. H. 21, 71:

    Eurus reditura vela tenebat,

    id. M. 7, 664:

    flumen in eandem partem, ex quā venerat, redit,

    Caes. B. C. 3, 37; cf.:

    amnes In fontes suos,

    Ov. M. 7, 200:

    ille qui in se redit orbis,

    Quint. 11, 3, 105:

    redeunt jam gramina campis Arboribusque comae,

    Hor. C. 4, 7, 1; cf.:

    arboribus frondes,

    Ov. F. 3, 237.—
    B.
    Trop., to go or come back, to return:

    aspersisti aquam, Jam rediit animus,

    Plaut. Truc. 2, 4, 16; so,

    animus,

    id. Merc. 3, 1, 32; Ter. Hec. 3, 2, 12:

    mens,

    Ov. M. 14, 519:

    et mens et rediit verus in ora color,

    id. A. A. 3, 730:

    spiritus et vita redit bonis ducibus,

    Hor. C. 4, 8, 14:

    suum redit ingenium,

    Liv. 2, 22:

    memoria redit,

    Quint. 11, 2, 7:

    redit animo ille latus clavus, etc.,

    Plin. Ep. 8, 23, 6: in pristinum [p. 1540] statum, Gaes. B. G. 7, 54:

    in statum antiquum rediit res,

    Liv. 3, 9; cf.:

    reditum in vestram dicionem,

    Liv. 29, 17:

    cum Alcumenā antiquam in gratiam,

    Plaut. Am. 5, 2, 12:

    cum suis inimicissimis in gratiam,

    Cic. Prov. Cons. 9, 20; id. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 41; Caes. B. C. 1, 4; Nep. Alcib. 5, 1; cf.: se numquam cum matre in gratiam redisse, had never been reconciled, i. e. had never been at variance, Cic. Att. 17, 1;

    and simply in gratiam,

    Plaut. Am. 3, 2, 59; Ter. Phorm. 5, 8, 40; cf.:

    in concordiam,

    Plaut. Am. 3, 3, 7:

    in amicitiam alicujus,

    Liv. 25, 16:

    in fidem alicujus,

    id. 25, 1:

    nunc demum in memoriam redeo,

    I recollect, call to mind, Plaut. Capt. 5, 4, 25; so,

    in memoriam mortuorum,

    Cic. Sen. 7, 21; id. Inv. 1, 52, 98; id. Quint. 18, 57; cf.:

    in memoriam cum aliquo,

    Ter. Phorm. 5, 3, 19:

    in corda redeunt tumultus,

    Claud. B. Get. 216:

    vere calor redit ossibus,

    Verg. G. 3, 272:

    redit agricolis labor actus in orbem,

    id. ib. 2, 401:

    rursum ad ingenium redit,

    he returns to his natural bent, Ter. Ad. 1, 1, 46; so,

    ad ingenium,

    id. Hec. 1, 2, 38:

    ad se atque ad mores suos,

    Cic. Div. in Caecil. 17, 57:

    ad se,

    id. Att. 7, 3, 8; but redire ad se signifies also, to come to one ' s self, i. e. to recover one ' s senses, Ter. Ad. 5, 3, 8; cf. id. And. 3, 5, 16; Liv. 1, 41; Hor. Ep. 2, 2, 138; cf.:

    ex somno vix ad se,

    Lucr. 4, 1023:

    donec discussis redeunt erroribus ad se,

    id. 4, 996:

    ad sanitatem,

    Cic. Fam. 12, 10, 1; cf.: reverto: in veram rediit faciem solitumque nitorem, returned to his true form (of Apollo), Ov. M. 4, 231; cf.:

    in annos Quos egit, rediit,

    i. e. he resumed his youth, id. ib. 9, 430 (for which:

    reformatus primos in annos,

    id. ib. 9, 399):

    in juvenem,

    id. ib. 14, 766:

    in fastos,

    to go back to them, Hor. Ep. 2, 1, 48:

    quamvis redeant in aurum Tempora priscum,

    id. C. 4, 2, 39:

    in causas malorum,

    to appear again as the cause of misfortunes, Tac. H. 4, 50:

    maturos iterum est questa redire dies,

    Prop. 2, 18 (3, 10), 12;

    so of times and events which recur periodically: annus,

    Verg. A. 8, 47; Hor. C. 3, 8, 9; id. S. 2, 2, 83:

    ne rediret Saeculum Pyrrhae,

    id. C. 1, 2, 5:

    Nonae Decembres,

    id. ib. 3, 18, 10:

    iterum sollemnia,

    Prop. 2, 33 (3, 31), 1 al.— Impers. pass.:

    tum exuto justitio reditum ad munia,

    Tac. A. 3, 7.—
    2.
    In partic., in speaking, thinking, or writing.
    a.
    Of the speaker, to go back, return to a former subject, to recur to it:

    mitte ista, atque ad rem redi, etc.,

    Ter. Ad. 2, 1, 31 sq.:

    quid si redeo ad illos,

    id. Heaut. 4, 3, 41:

    sed de hoc alias: nunc redeo ad augurem,

    Cic. Lael. 1, 1; so,

    ad Scipionem,

    id. ib. 17, 62:

    ad me,

    id. ib. 25, 96:

    ad fabulas,

    id. ib. 20, 75:

    ad illa prima,

    id. ib. 26 fin.:

    sed ad illum redeo,

    id. Fin. 2, 22, 73:

    ad inceptum,

    Sall. J. 4, 9:

    illuc, unde abii, redeo,

    Hor. S. 1, 1, 108; 1, 7, 9; 1, 6, 45:

    longius evectus sum, sed redeo ad propositum,

    Quint. 9, 3, 87; cf.:

    digredi a re et redire ad propositum,

    id. 9, 2, 4:

    ab illo impetu ad rationem redit,

    id. 6, 1, 28 et saep. —Comically:

    nunc in Epidamnum pedibus redeundum'st mihi,

    Plaut. Men. prol. 49.—
    b.
    Of the subject:

    res redit,

    comes up again, Cic. post Red. in Sen. 11, 27; cf.:

    redit de integro haec oratio,

    Ter. Heaut. 5, 3, 8.—
    II.
    (With the idea of ire predominating; cf.: recido, redigo).
    1.
    To come in as revenue, income; to arise, proceed (cf. provenio):

    tribus tantis illi minus redit,

    Plaut. Trin. 2, 4, 129:

    ut ex eodem semine aliubi cum decimo redeat, aliubi cum quintodecimo,

    Varr. R. R. 1, 44, 1:

    possentne fructus pro impensā ac labore redire,

    id. ib. 1, 2, 8:

    ex pecore redeunt ter ducena Parmensi,

    Mart. 4, 37, 5:

    pecunia publica, quae ex metallis redibat,

    Nep. Them. 2, 2:

    ex quā regione quinquaginta talenta quotannis redibant,

    id. ib. 10, 3:

    e modio redire sextarios quattuor siliginis,

    Plin. 18, 9, 20, § 86; 18, 10, 20, § 89 et saep.—
    2.
    To come to, be brought or reduced to; to arrive at, reach, attain a thing; constr. usually with ad; very rarely with in or an adv. of place:

    pilis omissis ad gladios redierunt,

    betook themselves to their swords, Caes. B. C. 3, 93; cf.:

    ad manus reditur, Auct. B. Afr. 18, 4: Caesar opinione trium legionum dejectus, ad duas redierat,

    was brought down, reduced, Caes. B. G. 5, 48 init.: collis leniter fastigatus paulatim ad planitiem redibat, sank or sloped down, descended, id. ib. 2, 8: ejus morte ea ad me lege redierunt bona, have descended to me, Ter. And. 4, 5, 4; so,

    ad hos lege hereditas,

    id. Hec. 1, 2, 97:

    quorum (principum) ad arbitrium judiciumque summa omnium rerum consiliorumque redeat,

    Caes. B. G. 6, 11:

    summa imperii, rerum ad aliquem,

    id. B. C. 1, 4; 3, 18; Ter. Phorm. 2, 2, 3:

    regnum ad aliquem,

    Plaut. Cas. 2, 5, 28:

    res ad interregnum,

    Liv. 1, 22:

    mihi ad rastros res,

    Ter. Heaut. 5, 1, 58 (with redigat ad inopiam):

    ut ad pauca redeam,

    i. e. to cut the story short, id. Hec. 1, 2, 60; id. Phorm. 4, 3, 43: aut haec bona in tabulas publicas nulla redierunt, aut si redierunt, etc., have not reached, i. e. are not registered upon, Cic. Rosc. Am. 44, 128:

    Germania in septentrionem ingenti flexu redit,

    trends towards the north, Tac. G. 35:

    in eum res rediit jam locum, Ut sit necesse,

    Ter. Heaut. 2, 3, 118; id. Ad. 2, 4, 9:

    in nubem Ossa redit,

    rises to, Val. Fl. 2, 16:

    Venus, quam penes amantūm summa summarum redit,

    falls to her lot, pertains to her, Plaut. Truc. 1, 1, 4:

    quod si eo meae fortunae redeunt, ut, etc.,

    come to that, Ter. Phorm. 1, 4, 24; so,

    adeo res,

    id. Heaut. 1, 1, 61; 5, 2, 27; id. Phorm. 1, 3, 1; 1, 2, 5:

    omnia verba huc redeunt,

    come to, amount to this, id. Eun. 1, 2, 78; cf.:

    incommoditas huc omnis,

    id. And. 3, 3, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > redeo

  • 4 situs

    1.
    sĭtus, a, um, Part. and P. a. of sino.
    2.
    sĭtus, ūs, m. [sino].
    I.
    (Sino, 1. situs, A.; prop. a being laid or placed, a lying; hence, by meton.)
    A.
    The manner of lying, the situation, local position, site of a thing (class. in sing. and plur.; mostly of localities; syn. positus).
    (α).
    Sing.:

    terrae,

    Cic. Tusc. 1, 20, 45:

    urbem Syracusas elegerat, cujus hic situs esse dicitur,

    id. Verr. 2, 5, 10, § 26:

    loci,

    id. Ac. 2, 19, 61:

    urbis,

    id. Rep. 2, 11, 22; Caes. B. G. 7, 68; 7, 36; Liv. 9, 24, 2:

    locorum,

    Curt. 3, 4, 11; 7, 6, 12:

    Messana, quae situ moenibus portuque ornata est,

    Cic. Verr. 2, 4, 2, § 3; cf.:

    urbes naturali situ inexpugnabiles,

    Liv. 5, 6; Curt. 3, 4, 2:

    agri (with forma),

    Hor. Ep. 1, 16, 4:

    Africae,

    Sall. J. 17, 1:

    castrorum,

    Caes. B. G. 5, 57; id. B. C. 3, 66:

    montis,

    Curt. 8, 10, 3:

    loca naturae situ invia,

    id. 7, 4, 4;

    opp. opus: turrem et situ et opere multum editum,

    id. 3, 1, 7; 8, 10, 23; cf. Front. Strat. 3, 2, 1:

    figura situsque membrorum,

    Cic. N. D. 2, 61, 153; cf.:

    passeres a rhombis situ tantum corporum differunt,

    Plin. 9, 20, 36, § 72:

    Aquilonis,

    towards the north, id. 16, 12, 23, § 59.— Poet.: exegi monumentum aere perennius Regalique situ pyramidum altius, i. e. the structure (prop. the manner of construction), Hor. C. 3, 30, 2 (cf. the Part. situs, in Tac., = conditus, built; v. sino, P. a. A. 2. c.).—
    (β).
    Plur.:

    opportunissimi situs urbibus,

    Cic. Rep. 2, 3, 5; so,

    oppidorum,

    Caes. B. G. 3, 12:

    terrarum,

    Cic. Div. 2, 46, 97; cf. Hor. Ep. 2, 1, 252:

    locorum,

    Cic. Q. Fr. 2, 16, 4:

    castrorum,

    Caes. B. G. 7, 83: situs partium corporis, Cic. Ac. 2, 39, 122:

    revocare situs (foliorum),

    position, arrangement, Verg. A. 3, 451. —
    B.
    Transf. (= regio), a quarter of the world, region (Plinian):

    a meridiano situ ad septentriones,

    Plin. 2, 108, 112, § 245; 2, 47, 48, § 127; 3, 12, 17, § 108; cf. Sill. ad Plin. 16, § 2.— Plur.:

    (pantherae) repleturae illos situs,

    Plin. 27, 2, 2, § 7.—
    2.
    Soil (late Lat.):

    quae loca pingui situ et cultu,

    Amm. 24, 5, 3.—
    3.
    Description (late Lat.):

    cujus originem in Africae situ digessimus plene,

    Amm. 29, 5, 18.—
    II.
    Lit.
    1.
    Rust, mould, mustiness, dust, dirt, etc., that a thing acquires from lying too long in one place (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic. or Cæs.;

    syn.: squalor, sordes): corrumpor situ,

    Plaut. Truc. 5, 23; cf.:

    quae in usu sunt et manum cottidie tactumque patiuntur, numquam periculum situs adeunt,

    Sen. Ben. 3, 2, 2:

    tristia duri Militis in tenebris occupat arma situs,

    Tib. 1, 10, 50:

    arma squalere situ ac rubigine,

    Quint. 10, 1, 30:

    immundo pallida mitra situ,

    Prop. 4 (5), 5, 70:

    ne aut supellex vestisve condita situ dilabatur,

    Col. 12, 3, 5:

    per loca senta situ,

    Verg. A. 6, 462:

    araneosus situs,

    Cat. 23, 3:

    immundus,

    Ov. Am. 1, 12, 30; cf. id. ib. 1, 8, 52; id. Tr. 3, 10, 70:

    detergere situm ferro,

    Sil. 7, 534:

    deterso situ,

    Plin. Pan. 50:

    prata situ vetustatis obducta,

    Col. 2, 18, 2. —
    2.
    Filthiness of the body: genas situ liventes, Poët. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Com. Rel. p. 225 Rib.:

    situm inter oris et barba, etc.): en ego victa situ,

    Verg. A. 7, 452; Ov. M. 7, 290; 7, 303; 8, 802; Luc. 6, 516; Plin. 21, 6, 17, § 33.—
    B.
    Trop.
    1.
    Neglect, idleness, absence of use:

    indigna est pigro forma perire situ,

    Ov. Am. 2, 3, 14:

    et segnem patiere situ durescere campum,

    Verg. G. 1, 72; Col. 2, 2, 6:

    gladius usu splendescit, situ rubiginat,

    App. Flor. 3, p. 351, 32. —
    2.
    Of the mind, a rusting, moulding, a wasting away, dulness, inactivity:

    senectus victa situ,

    Verg. A. 7, 440:

    marcescere otio situque civitatem,

    Liv. 33, 45 fin.:

    situ obsitae justitia, aequitas,

    Vell. 2, 126, 2:

    quae (mens) in hujusmodi secretis languescit et quendam velut in opaco situm ducit,

    Quint. 1, 2, 18; cf. id. 12, 5, 2:

    ne pereant turpi pectora nostra situ,

    Ov. Tr. 5, 12, 2:

    depellere situm curis,

    Stat. S. 5, 3, 34:

    flebis in aeterno surda jacere situ (carmina),

    i. e. oblivion, Prop. 1, 7, 18:

    (verba) priscis memorata Catonibus Nunc situs informis premit et deserta vetustas,

    Hor. Ep. 2, 2, 118; cf.:

    verborum situs,

    Sen. Ep. 58, 3:

    nec umquam passure situm,

    Stat. Th. 3, 100:

    passus est leges istas situ atque senio emori,

    Gell. 20, 1, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > situs

  • 5 red-eō

        red-eō iī    (redīt, T., Iu.), itus, īre.—Of persons, to go back, turn back, return, turn around: velletne me redire: et non si revocaretis, rediturus fuerim, L.: territus ille retro redit, V.: tardius, O.: mature, H.: e provinciā: ex illis contionibus domum, L.: a cenā: a nobis, V.: ab Africā, H.: a flumine, O.: ne rure redierit, T.: suburbanā aede, O.: eodem, unde redierat, proficiscitur, Cs.: inde domum, O.: Quo rediturus erat, H.: retro in urbem, L.: in viam: in proelium, renew, L.: Serus in caelum redeas, H.: ad imperatorem suum: ad penates et in patriam, Cu.: Romam: Cirtam, S.: Itque reditque viam, V.: dum ab illo rediri posset, Cs.—Of things, to come back, return, be brought back, be restored: ad idem, unde profecta sunt, astra: sol in sua signa, O.: redeuntis cornua lunae, O.: flumen in eandem partem, ex quā venerat, redit, Cs.: redeunt iam gramina campis, H.—In thought, to go back, return, recur: mitte ista, atque ad rem redi, T.: ad illum: ad inceptum, S.: Illuc, unde abii, H.: res redit, comes up again.—Of revenue, to come in, arise, proceed, be received: pecunia publica, quae ex metallis redibat, N.—Of time, to come around, return, recur: redeuntibus annis, revolving, V.: Nonae redeunt Decembres, H.—To come to, be brought to, arrive at, reach, attain: pilis missis ad gladios redierunt, took to, Cs.: Caesar opinione trium legionum deiectus, ad duas redierat, was reduced, Cs.: collis leniter fastigatus paulatim ad planitiem redibat, sloped down, Cs.: ad te summa rerum redit, all depends on you, T.: ad interregnum res, L.: Ut ad pauca redeam, i. e. to cut the story short, T.: haec bona in tabulas publicas nulla redierunt, have not been registered: Germania in septentrionem ingenti flexu redit, trends towards the north, Ta.: Quod si eo meae fortunae redeunt, ut, etc., come to that, T.: omnia verba huc redeunt, amount to this, T. —Fig., to go back, come back, return, be brought back, be restored: istoc verbo animus mihi redit, T.: Et mens et rediit verus in ora color, O.: spiritus et vita redit bonis ducibus, H.: in pristinum statum, Cs.: res in antiquum statum rediit, L.: cum suis inimicissimis in gratiam: in amicitiam Romanorum, L.: in memoriam mortuorum, call to mind: redii mecum in memoriam, T.: redit agricolis labor actus in orbem, V.: rursum ad ingenium redit, to his natural bent, T.: ad suum vestitum: ad te redi, control yourself, T.: sine paululum ad me redeam, recollect myself, T.: iam ad se redisse, recovered consciousness, L.: ad sanitatem: In veram faciem, resume his proper form, O.: in annos Quos egit, rediit, i. e. he renewed his youth, O.: in fastos, i. e. refers, H.

    Latin-English dictionary > red-eō

  • 6 spectō

        spectō āvī, ātus, āre, freq.    [specio], to look on, look at, behold, gaze at, watch, observe, inspect, attend: alte: populo spectante, H.: limis per flabellum, T.: aliquid: spectant oculi te mille loquentem, gaze upon, H.: me oculis protervis, O.: Italiam spectatum ire, L.: Spectentur tergo, O.: Saepe tui, specto, si sint in litore passūs, O.—At plays or games, to look at, see, look on, attend: Megalesia: Fabula, quae volt spectata reponi, H.—Of places, to look, face, front, lie, be situated: (insulae) angulus ad orientem solem spectat, Cs.: ad fretum: Belgae spectant in septentrionem, Cs.: Aquitania spectat inter occasum solis et septentriones, lies towards the north-west, Cs.: vestigia Omnia te adversum spectantia, H.: regio orientem spectans, L.—Fig., to look at, behold, see, regard, consider audaciam meretricum, T.: ad te unum omnis mea spectat oratio.— To look to, keep in view, bear in mind, aim at, strive for, meditate, consider: credo vos, magna quaedam spectantīs, gloriam concupisse: nihil spectat nisi fugam: ingenti consensu defectionem omnes spectare, L.: res potius quam auctores, L.: domus quae spectat in nos solos, relies on: quid deceat vos, non quantum liceat vobis, spectare debetis: summa iudici mei spectat huc, ut meorum iniurias ferre possim: nomen illud spectavi, neminem isti patronum futurum: ad imperatorias laudes: ad vitulam, V.— To tend, incline, refer, pertain, be directed, relate: et prima et media verba spectare debent ad ultimum: ad vim spectare res coepit, L.: hoc eo spectabat, ut diceret, etc.: quo igitur haec spectat oratio?— To examine, try, test, judge, prove: ut fulvum spectatur in ignibus aurum, sic, etc., O.: qui pecuniā non movetur... hunc igni spectatum arbitrantur, as tried by fire: tuom animum ex animo meo, T.: quod ego non tam fastidiose in nobis quam in histrionibus spectari puto.
    * * *
    spectare, spectavi, spectatus V
    observe, watch, look at, see; test; consider

    Latin-English dictionary > spectō

  • 7 sinister

    sĭnister, tra, trum ( comp. sinisterior; sup. sinistimus, Prisc. pp. 605 and 607 P.; Fest. s. v. dextimum, p. 74; and s. v. sinistrae, p. 339 Müll.), adj. [etym. dub.; perh. from sinus (i. e. togae); cf. Pott, Etym. Forsch. 2, 555; the ending is a double comp. -is and -ter; cf.: magister, minister].
    I.
    Left, on the left, on the left hand or side (syn.:

    laevus, scaevus): manus sinistra (opp. dextra),

    Quint. 11, 3, 114:

    manus,

    Nep. Dat. 3; Quint. 11, 3, 159:

    bracchium,

    id. 11, 3, 141:

    latus,

    id. 11, 3, 99:

    numerus,

    id. 11, 3, 93; 11, 3, 113; 11, 3, 140:

    pes,

    id. 11, 3, 125; 11, 3, 159:

    cornu (opp. dextrum),

    Ter. Eun. 4, 7, 5; Caes. B. G. 7, 62; id. B. C. 2, 34; 3, 67 al.:

    pars,

    id. B. G. 2, 23; id. B. C. 2, 4 fin.:

    angulus castrorum,

    id. ib. 3, 66:

    ripa,

    Hor. C. 1, 2, 18:

    calceus,

    Suet. Aug. 92:

    tibia,

    Phaedr. 5, 7, 7 et saep.—As substt.
    1.
    sĭnistrum, i, n. (sc. latus), the left side:

    reicere a sinistro togam,

    Quint. 11, 3, 144; so,

    in sinistrum,

    id. 11, 3, 109; 11, 3, 113; 11, 3, 114; 11, 3, 135.—
    2.
    sĭnistra, ae, f. (sc. manus), the left hand, the left:

    sinistrā impeditā satis commode pugnare non poterant,

    Caes. B. G. 1, 25; id. B. C. 1, 75 fin.; Quint. 11, 3, 131; 11, 3, 160; Suet. Claud. 21; Ov. M. 12, 89 et saep.—Used in stealing:

    natae ad furta sinistrae,

    Ov. M. 13, 111; cf. Cat. 12, 1;

    hence, of a thief's accomplices: Porci et Socration, duae sinistrae Pisonis,

    id. 47, 1.—As bearing the shield and defending:

    idem (Afer) per allegoriam M. Caelium melius obicientem crimina quam defendentem, Bonam dextram, malam sinistram habere dicebat,

    Quint. 6, 3, 69 —
    B.
    Transf., the left side:

    cur a dextrā corvus, a sinistrā cornix faciat ratum?

    Cic. Div. 1, 39, 85:

    aspicite a sinistrā,

    id. Phil. 6, 5, 12:

    aspice nunc ad sinistram,

    Plaut. Merc. 5, 2, 38:

    sub sinistrā Britanniam relictam conspexit,

    Caes. B. G. 5, 8:

    miles dexterā ac sinistrā muro tectus,

    id. B. C. 2, 15; cf.:

    innumerabiles supra infra, dextrā sinistrā, ante post ejusmodi mundos esse,

    Cic. Ac. 2, 40, 125.— Rarely in plur.: sinistris repentino consilio Poetelii consulis additae vires (opp. dextra [p. 1708] pars), Liv. 9, 27, 9.— Comp.:

    in sinisteriore parte (= sinistrā),

    Varr. L. L. 9, § 34 Müll.; so, cornu (opp. dexterius), Galb. ap. Cic. Fam. 10, 30, 4:

    bracchium,

    Suet. Dom. 17:

    mamma,

    Cels. 4, 1 med.:

    equus funalis,

    Suet. Tib. 6 fin.:

    rota,

    Ov. M. 2, 139.— Sup., v. supra init.
    II.
    Trop.
    A.
    Awkward, wrong, perverse, improper ( poet. and in post-Aug. prose):

    mores,

    Verg. A. 11, 347:

    liberalitas,

    Cat. 29, 16:

    instituta (Judaeorum),

    Tac. H. 5, 5:

    natura (with prava),

    Curt. 7, 4, 10.—
    B.
    Unlucky, injurious, adverse, unfavorable, ill, bad, etc. ( poet. and in post-Aug. prose):

    arboribus satisque Notus pecorique sinister,

    Verg. G. 1, 444:

    interpretatio,

    Tac. Agr. 5 fin.; cf.:

    sermones de Tiberio,

    id. A. 1, 74; so,

    sermones,

    Plin. Ep. 1, 9, 5:

    fama eo de homine,

    Tac. A. 6, 32; 11, 19; id. H. 1, 51 fin.:

    rumor lenti itineris,

    id. ib. 2, 93 fin.:

    diligentia,

    Plin. Ep. 7, 28, 3 et saep.:

    pugna Cannensis,

    Prop. 3, 3 (4, 2), 9:

    studii signa sinistra mei,

    Ov. Tr. 5, 7, 64; v. also infra, C. fin. —With gen.:

    (Hannibal) fidei sinister,

    faithless, Sil. 1, 56 (cf.:

    pravos fidei,

    id. 3, 253).— Subst.: sĭnistrum, i, n., evil:

    (matrona) studiosa sinistri,

    Ov. Tr. 2, 257.—
    C.
    With respect to auspices and divination, acc. to the Roman notions, lucky, favorable, auspicious (because the Romans on these occasions turned the face towards the south, and so had the eastern or fortunate side on the left; while the Greeks, turning to the north, had it on their right; cf.

    dexter, II. 2.): ita nobis sinistra videntur, Graiis et barbaris dextra, meliora. Quamquam haud ignoro, quae bona sint, sinistra nos dicere, etiam si dextra sint, etc.,

    Cic. Div. 2, 39, 82; cf.:

    fulmen sinistrum auspicium optimum habemus ad omnes res praeterquam ad comitia,

    id. ib. 2, 35, 74 (with this cf. id. Phil. 2, 38, 99):

    liquido exeo foras Auspicio, avi sinistra,

    Plaut. Ep. 2, 2, 2; so,

    avi sinistra,

    id. Ps. 2, 4, 72; cf.

    cornix,

    Verg. E. 9, 15:

    volatus avium,

    Plin. Pan. 5, 3:

    tonitrus,

    Ov. Tr. 1, 9, 49.—Sometimes in the Greek sense (or in direct reference to the signif. B.), unlucky, unfavorable, inauspicious:

    di, precor, a nobis omen removete sinistrum,

    Ov. H. 13, 49:

    avibus sinistris,

    id. ib. 2, 115:

    sinistris auspiciis,

    Val. Max. 4, 7, 2 fin.:

    fulmen,

    Cic. Phil. 2, 38, 99:

    sinistram approbationem (opp. dextram),

    Cat. 45, 8 and 17;

    cf: sinistro pede proficisci,

    App. M. 1, p. 104, 23.—Hence, adv.: sĭnistrē, badly, wrongly, perversely:

    derisum semel exceptumque sinistre,

    Hor. A. P. 452:

    accipere,

    Tac. H. 1, 7; 3, 52 fin.:

    non tam sinistre constitutum est,

    Plin. Pan. 45, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > sinister

  • 8 sinistrum

    sĭnister, tra, trum ( comp. sinisterior; sup. sinistimus, Prisc. pp. 605 and 607 P.; Fest. s. v. dextimum, p. 74; and s. v. sinistrae, p. 339 Müll.), adj. [etym. dub.; perh. from sinus (i. e. togae); cf. Pott, Etym. Forsch. 2, 555; the ending is a double comp. -is and -ter; cf.: magister, minister].
    I.
    Left, on the left, on the left hand or side (syn.:

    laevus, scaevus): manus sinistra (opp. dextra),

    Quint. 11, 3, 114:

    manus,

    Nep. Dat. 3; Quint. 11, 3, 159:

    bracchium,

    id. 11, 3, 141:

    latus,

    id. 11, 3, 99:

    numerus,

    id. 11, 3, 93; 11, 3, 113; 11, 3, 140:

    pes,

    id. 11, 3, 125; 11, 3, 159:

    cornu (opp. dextrum),

    Ter. Eun. 4, 7, 5; Caes. B. G. 7, 62; id. B. C. 2, 34; 3, 67 al.:

    pars,

    id. B. G. 2, 23; id. B. C. 2, 4 fin.:

    angulus castrorum,

    id. ib. 3, 66:

    ripa,

    Hor. C. 1, 2, 18:

    calceus,

    Suet. Aug. 92:

    tibia,

    Phaedr. 5, 7, 7 et saep.—As substt.
    1.
    sĭnistrum, i, n. (sc. latus), the left side:

    reicere a sinistro togam,

    Quint. 11, 3, 144; so,

    in sinistrum,

    id. 11, 3, 109; 11, 3, 113; 11, 3, 114; 11, 3, 135.—
    2.
    sĭnistra, ae, f. (sc. manus), the left hand, the left:

    sinistrā impeditā satis commode pugnare non poterant,

    Caes. B. G. 1, 25; id. B. C. 1, 75 fin.; Quint. 11, 3, 131; 11, 3, 160; Suet. Claud. 21; Ov. M. 12, 89 et saep.—Used in stealing:

    natae ad furta sinistrae,

    Ov. M. 13, 111; cf. Cat. 12, 1;

    hence, of a thief's accomplices: Porci et Socration, duae sinistrae Pisonis,

    id. 47, 1.—As bearing the shield and defending:

    idem (Afer) per allegoriam M. Caelium melius obicientem crimina quam defendentem, Bonam dextram, malam sinistram habere dicebat,

    Quint. 6, 3, 69 —
    B.
    Transf., the left side:

    cur a dextrā corvus, a sinistrā cornix faciat ratum?

    Cic. Div. 1, 39, 85:

    aspicite a sinistrā,

    id. Phil. 6, 5, 12:

    aspice nunc ad sinistram,

    Plaut. Merc. 5, 2, 38:

    sub sinistrā Britanniam relictam conspexit,

    Caes. B. G. 5, 8:

    miles dexterā ac sinistrā muro tectus,

    id. B. C. 2, 15; cf.:

    innumerabiles supra infra, dextrā sinistrā, ante post ejusmodi mundos esse,

    Cic. Ac. 2, 40, 125.— Rarely in plur.: sinistris repentino consilio Poetelii consulis additae vires (opp. dextra [p. 1708] pars), Liv. 9, 27, 9.— Comp.:

    in sinisteriore parte (= sinistrā),

    Varr. L. L. 9, § 34 Müll.; so, cornu (opp. dexterius), Galb. ap. Cic. Fam. 10, 30, 4:

    bracchium,

    Suet. Dom. 17:

    mamma,

    Cels. 4, 1 med.:

    equus funalis,

    Suet. Tib. 6 fin.:

    rota,

    Ov. M. 2, 139.— Sup., v. supra init.
    II.
    Trop.
    A.
    Awkward, wrong, perverse, improper ( poet. and in post-Aug. prose):

    mores,

    Verg. A. 11, 347:

    liberalitas,

    Cat. 29, 16:

    instituta (Judaeorum),

    Tac. H. 5, 5:

    natura (with prava),

    Curt. 7, 4, 10.—
    B.
    Unlucky, injurious, adverse, unfavorable, ill, bad, etc. ( poet. and in post-Aug. prose):

    arboribus satisque Notus pecorique sinister,

    Verg. G. 1, 444:

    interpretatio,

    Tac. Agr. 5 fin.; cf.:

    sermones de Tiberio,

    id. A. 1, 74; so,

    sermones,

    Plin. Ep. 1, 9, 5:

    fama eo de homine,

    Tac. A. 6, 32; 11, 19; id. H. 1, 51 fin.:

    rumor lenti itineris,

    id. ib. 2, 93 fin.:

    diligentia,

    Plin. Ep. 7, 28, 3 et saep.:

    pugna Cannensis,

    Prop. 3, 3 (4, 2), 9:

    studii signa sinistra mei,

    Ov. Tr. 5, 7, 64; v. also infra, C. fin. —With gen.:

    (Hannibal) fidei sinister,

    faithless, Sil. 1, 56 (cf.:

    pravos fidei,

    id. 3, 253).— Subst.: sĭnistrum, i, n., evil:

    (matrona) studiosa sinistri,

    Ov. Tr. 2, 257.—
    C.
    With respect to auspices and divination, acc. to the Roman notions, lucky, favorable, auspicious (because the Romans on these occasions turned the face towards the south, and so had the eastern or fortunate side on the left; while the Greeks, turning to the north, had it on their right; cf.

    dexter, II. 2.): ita nobis sinistra videntur, Graiis et barbaris dextra, meliora. Quamquam haud ignoro, quae bona sint, sinistra nos dicere, etiam si dextra sint, etc.,

    Cic. Div. 2, 39, 82; cf.:

    fulmen sinistrum auspicium optimum habemus ad omnes res praeterquam ad comitia,

    id. ib. 2, 35, 74 (with this cf. id. Phil. 2, 38, 99):

    liquido exeo foras Auspicio, avi sinistra,

    Plaut. Ep. 2, 2, 2; so,

    avi sinistra,

    id. Ps. 2, 4, 72; cf.

    cornix,

    Verg. E. 9, 15:

    volatus avium,

    Plin. Pan. 5, 3:

    tonitrus,

    Ov. Tr. 1, 9, 49.—Sometimes in the Greek sense (or in direct reference to the signif. B.), unlucky, unfavorable, inauspicious:

    di, precor, a nobis omen removete sinistrum,

    Ov. H. 13, 49:

    avibus sinistris,

    id. ib. 2, 115:

    sinistris auspiciis,

    Val. Max. 4, 7, 2 fin.:

    fulmen,

    Cic. Phil. 2, 38, 99:

    sinistram approbationem (opp. dextram),

    Cat. 45, 8 and 17;

    cf: sinistro pede proficisci,

    App. M. 1, p. 104, 23.—Hence, adv.: sĭnistrē, badly, wrongly, perversely:

    derisum semel exceptumque sinistre,

    Hor. A. P. 452:

    accipere,

    Tac. H. 1, 7; 3, 52 fin.:

    non tam sinistre constitutum est,

    Plin. Pan. 45, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > sinistrum

  • 9 specto

    specto, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [id.], to look at, behold; to gaze at, watch, observe, etc. (freq. and class.; syn.: adspicio, speculor, conspicor, contueor).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With acc.:

    speculum a speciendo, quod ibi se spectant,

    Varr. L. L. 5, § 129 Müll.; cf. id. ib. 6, §

    82 ib.: si vis videre ludos jucundissimos... amores tuos si vis spectare,

    Plaut. Poen. 1, 1, 81:

    spectare aliquid et visere,

    Cic. Tusc. 1, 19, 44:

    taceas, me spectes,

    Plaut. As. 3, 3, 90:

    quid illas spectas?

    id. Rud. 3, 4, 54; id. Am. 1, 1, 268:

    ere, ne me spectes,

    Ter. Eun. 5, 5, 18:

    corpora,

    Lucr. 4, 1102:

    ingentes acervos,

    Hor. C. 2, 2, 24:

    gaude quod spectant oculi te mille loquentem,

    id. Ep. 1, 6, 19:

    cum modo me spectas oculis protervis,

    Ov. H. 16 (17), 77:

    spectari tergo,

    id. A. A. 3, 774:

    Zoroaster primus siderum motus diligentissime spectasse dicitur,

    Just. 1, 1, 9.—
    (β).
    With rel.clause:

    tacitus te sequor, Spectans quas tu res hoc ornatu geras,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 2:

    specta quam arcte dormiunt,

    id. Most. 3, 2, 144; cf.:

    saepe tui, specto, si sint in litore passus,

    Ov. H. 18 (19), 27.—
    (γ).
    Absol.:

    vise, specta tuo arbitratu,

    Plaut. Most. 3, 2, 106: Am. Sosia, age me huc aspice. So. Specto, id. Am. 2, 2, 119:

    quam magis specto, minus placet mihi hominis facies,

    id. Trin. 4, 2, 19:

    alte spectare,

    Cic. Rep. 6, 23, 25:

    populo spectante,

    Hor. Ep. 1, 6, 60.—
    (δ).
    With ad, in, per, or adv. of place:

    spectare ad carceris oras,

    Enn. Ann. 1, 102:

    quaeso huc ad me specta,

    Plaut. Most. 3, 2, 149; so, ad me, Afran. ap. Isid. Orig. 12, 8, 16:

    ad dexteram,

    Plaut. Poen. 3, 4, 1:

    tota domus, quae spectat in nos solos,

    Cic. Off. 1, 17, 58:

    ego limis specto Sic per flabellum clanculum,

    Ter. Eun. 3, 5, 53:

    quoquo hic spectabit, eo tu spectato simul,

    Plaut. Ps. 3, 2, 69.—
    (ε).
    Impers. pass. with subj. or final clause:

    cum plausu congregari feros (pisces) ad cibum assuetudine, in quibusdam vivariis spectetur,

    Plin. 10, 70, 89, § 193:

    spectandum ne quoi anulum det,

    Plaut. As. 4, 1, 33. —
    (ζ).
    With inf.:

    spectet currere Gangem,

    Sen. Herc. Oet. 629:

    minaces ire per caelum faces specta,

    id. ib. 325.—
    B.
    In partic.
    1.
    To look at or see (a play or an actor) as a spectator, to look on:

    fabulam,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 37:

    Megalesia,

    Cic. Har. Resp. 11, 22; Hor. A. P. 190:

    ludos,

    id. S. 2, 6, 48; 2, 8, 79; id. Ep. 2, 1, 203; Suet. Aug. 40; 53 al.:

    Circenses,

    id. ib. 45; id. Claud. 4:

    pugiles,

    id. Aug. 45:

    artifices saltationis,

    id. Tit. 7 al. —With inf.:

    spectavi ego pridem Comicos ad istum modum Sapienter dicta dicere atque is plaudier,

    Plaut. Rud. 4, 7, 23:

    matronae tacitae spectent, tacitae rideant,

    id. Poen. prol. 32:

    jam hic deludetur (Amphitruo), spectatores, vobis spectantibus,

    id. Am. 3, 4, 15; cf. id. ib. prol. 151. —Hence, very often in inscrr. and tesseris: GLADIATORIIS SP., i. e. spectatus, of a gladiator who had stood the first public fight, Inscr. Orell. 2561 sq.; cf.: Morcelli delle tessere degli spettacoli Roma, Becker, Antiq. 4, p. 562.—
    2.
    Of localities, to look, face, lie, be situated towards any quarter (syn.: prospicio, vergo); constr. usu. with ad, in, inter, etc., or an adv. of place; less freq. with acc.:

    (hujus insulae) alter angulus ad orientem solem, inferior ad meridiem spectat,

    Caes. B. G. 5, 13; so,

    ad orientem solem,

    id. ib. 7, 69:

    ad fretum,

    Cic. Verr. 2, 5, 66, § 169:

    ager, qui in ventum Favonium spectet,

    Varr. R. R. 1, 24, 1:

    in urbem... in Etruriam,

    Liv. 5, 5;

    v. also infra: Aquitania spectat inter occasum solis et septentriones,

    is situated to the north - west, Caes. B. G. 1, 1 fin.: quare fit, ut introversus et ad te Spectent atque ferant vestigia se omnia prorsus, Lucil. ap. Non. 402, 7; cf.:

    ut ora eorum deorsum spectent,

    Col. 12, 16, 4:

    vestigia Omnia te adversum spectantia, nulla retrorsum,

    Hor. Ep. 1, 1, 75:

    quo (villae) spectent porticibus,

    Varr. R. R. 1, 4, 4: Creta altior est, quā spectat orientem, Sall. ap. Serv. Verg. A. 6, 23 (H. 3, 58 Dietsch):

    Acarnania solem occidentem et mare Siculum spectat,

    Liv. 33, 17, 5:

    mediterranea regio est, orientem spectat,

    id. 25, 9, 10; 30, 25, 11:

    quae et Tanaim et Bactra spectant,

    Curt. 7, 7, 4; Plin. Ep. 5, 6, 15; Vell. 1, 11, 3:

    ab eo latere, quo (Gadis) Hispaniam spectat,

    Plin. 4, 21, 36, § 120; 6, 17, 20, § 53.— Transf., of nations:

    Belgae spectant in septentriones et orientem solem,

    Caes. B. G. 1, 1, 6:

    Masaesyli in regionem Hispaniae spectant,

    Liv. 28, 17.—
    3.
    To examine, try, test:

    (argentum) dare spectandum,

    Plaut. Pers. 3, 3, 35:

    ut fulvum spectatur in ignibus aurum, Tempore sic duro est inspicienda fides,

    Ov. Tr. 1, 5, 25; cf.:

    qui pecuniā non movetur... hunc igni spectatum arbitrantur,

    as having stood the test of fire, Cic. Off. 2, 11, 38; cf. spectatio, I. B., and spectator, I. B.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to look at, behold, see, regard, consider (very rare):

    specta rem modo!

    Plaut. Bacch. 4, 6, 14:

    audaciam meretricum specta,

    Ter. Eun. 5, 5, 24:

    importunitatem spectate aniculae,

    id. And. 1, 4, 4:

    suave, E terrā magnum alterius spectare laborem,

    Lucr. 2, 2: caeli signorum admirabilem ordinem spectat, Cic. Fragm. ap. Non. 402, 17:

    ad te unum omnis mea spectat oratio,

    Cic. Deiot. 2, 5.—
    B.
    In partic.
    1.
    To look to a thing, as to an end or guide of action; hence, to have in view, bear in mind; to aim, strive, or endeavor after; to meditate; to tend, incline, refer, pertain, or have regard to a thing (freq. and class.;

    syn.: contendo, pertineo, tendo): juvenes magna spectare et ad ea rectis studiis debent contendere,

    Cic. Off. 2, 13, 45:

    nec commune bonum poterant spectare,

    Lucr. 5, 958:

    rem, non hominem, spectari oportere,

    Auct. Her. 1, 6, 9:

    nihil spectat nisi fugam,

    Cic. Att. 8, 7, 1:

    Pompeius statuisse videtur, quid vos in judicando spectare oporteret,

    id. Mil. 6, 15:

    nos ea, quae sunt in usu vitāque communi, non ea quae finguntur aut optantur spectare debemus,

    id. Lael. 5, 18:

    ingenti consensu defectionem omnes spectare,

    Liv. 22, 22, 21:

    arma et bellum,

    id. 3, 69, 2:

    Romani, desperatā ope humanā, fata et deos spectabant,

    id. 5, 16, 8; Curt. 9, 7, 2; Just. 13, 1, 8:

    tota domus quae spectat in nos solos,

    relies on, Cic. Off. 1, 17, 58:

    in philosophiā res spectatur, non verba penduntur,

    id. Or. 16, 51:

    mores,

    id. Off. 2, 20, 69; so (with sequi) id. de Or. 2, 50, 204:

    quem locum probandae virtutis tuae spectas?

    do you seek? Caes. B. G. 5, 44:

    noli spectare, quanti homo sit,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    me spectasse semper, ut tibi possem quam maxime esse conjunctus,

    id. Fam. 5, 8, 3:

    ad imperatorias laudes,

    id. Vatin. 10, 24:

    ad suam magis gloriam quam ad salutem rei publicae,

    id. Sest. 16, 37:

    ad vitulam,

    Verg. E. 3, 48:

    cum plebes Nolana de integro ad defectionem spectaret,

    Liv. 23, 16, 2; so id. 23, 6, 4:

    ab scelere ad aliud spectare mulier scelus,

    id. 1, 47, 1; 34, 56, 10.—Of subjects not personal:

    et prima et media verba spectare debent ad ultimum,

    Cic. Or. 59, 200:

    ad arma rem spectare,

    id. Fam. 14, 5, 1; cf.:

    rem ad seditionem spectare,

    Liv. 25, 3, 19:

    ad vim spectare res coepit,

    id. 1, 9, 6; cf.:

    si ad perniciem patriae res spectabit,

    Cic. Off. 2, 23, 90:

    aliquid anquirunt, quod spectet et valeat ad bene beateque vivendum,

    id. ib. 2, 2, 6:

    ea non tam ad religionem spectant, quam ad jus sepulcrorum,

    belong to, concern, id. Leg. 2, 23, 58:

    quoniam de eo genere beneficiorum dictum est, quae ad singulos spectant: deinceps de iis, quae ad universos pertinent, disputandum est,

    id. Off. 2, 21, 72; cf. id. ib. 1, 3, 7: artem negabat esse ullam, nisi quae cognitis et in unum exitum spectantibus, Cic. de Or. 1, 20, 92:

    nostra consilia sempiternum tempus spectare debent,

    id. ib. 2, 40, 169:

    solvendi necessitas debitorem spectat,

    Dig. 2, 14, 42:

    res eo spectat, ut eā poenā non videamini esse contenti,

    Cic. Lig. 5, 13:

    hoc eo spectabat, ut eam (Pythiam) a Philippo corruptam diceret,

    id. de Div. 2, 57, 118: summa judicii mei spectat huc, ut meorum injurias ferre possim, Anton. ap. Cic. Phil. 13, 20, 46:

    quo igitur haec spectat oratio?

    Cic. Att. 8, 2, 4; cf. id. Phil. 13, 20, 46:

    quorsum haec omnis spectat oratio?

    id. ib. 7, 9, 26 et saep.:

    quia quicquid ad corpus spectat, et immortalitatis est expers, vanum sit,

    Lact. 3, 12, 33.—
    2.
    (Acc. to I. B. 3.) To judge of; to try, test (syn. probo):

    nemo illum ex trunco corporis spectabat, sed ex artificio comico aestimabat,

    Cic. Rosc. Com. 10, 28:

    alicujus animum ex animo suo,

    Ter. And. 4, 1, 22:

    non igitur ex singulis vocibus philosophi spectandi sunt, sed ex perpetuitate atque constantiā,

    Cic. Tusc. 5, 10, 31:

    ex meo otium tuum specto,

    id. Att. 12, 39:

    quod ego non tam fastidiose in nobis quam in histrionibus spectari puto,

    id. de Or. 1, 61, 258:

    ubi facillime spectatur mulier, quae ingenio'st bono?

    Plaut. Stich. 1, 2, 59; cf.:

    hominem in dubiis periclis,

    Lucr. 3, 55:

    beneficium a deteriore parte,

    Sen. Ben. 2, 28, 2.—Hence, spectātus, a, um, P. a. (acc. to II. B. 2.).
    A.
    Tried, tested, proved (syn.: probatus, cognitus): tuam probatam et spectatam maxime adulescentiam, Lucil. ap. Non. 437, 14:

    homines spectati et probati,

    Cic. de Or. 1, 27, 124:

    fides spectata et diu cognita,

    id. Div. in Caecil. 4, 11; Ov. P. 2, 7, 82:

    pietas spectata per ignes,

    id. F. 4, 37:

    integritas,

    Liv. 26, 49, 16; cf.:

    homo in rebus judicandis spectatus et cognitus,

    Cic. Verr. 1, 10, 29:

    spectata ac nobilitata virtus,

    id. Fl. 26, 63:

    spectata multis magnisque rebus singularis integritas,

    id. Phil. 3, 10, 26:

    rebus spectata juventus,

    Verg. A. 8, 151:

    utebatur medico ignobili, sed spectato homine, Cleophanto,

    id. Clu. 16, 47:

    mores,

    Plaut. Pers. 2, 1, 4:

    ni virtus fidesque vestra spectata mihi forent,

    Sall. C. 20, 2.— Sup.:

    id cuique spectatissimum sit, quod occurrerit, etc.,

    let that be the best test of each, Liv. 1, 57, 7.—With subject-clause:

    mihi satis spectatum est, Pompeium malle principem volentibus vobis esse quam, etc.,

    Sall. H. 3, 61, 23 Dietsch.—
    B.
    In gen., looked up to, respected, esteemed, worthy, excellent:

    fecere tale ante alii spectati viri,

    Plaut. Merc. 2, 2, 47:

    in perfecto et spectato viro,

    Cic. Lael. 2, 9:

    homines,

    id. Div. in Caecil. 7, 24:

    castitas,

    Liv. 1, 57, 10.— Comp.:

    quo non spectatior alter,

    Sil. 1, 440.— Sup.:

    auctoritas clarissimi et spectatissimi viri atque in primis probati,

    Cic. Fam. 5, 12, 7:

    spectatissima femina,

    id. Rosc. Am. 50, 147.—Of things (Plinian):

    paeninsula spectatior (with flumen clarum),

    Plin. 4, 18, 32, § 107:

    spectatius artificium,

    id. 11, 1, 1, § 1:

    spectatissima laurus,

    id. 15, 30, 40, § 134.— Hence, adv.: spectātē, splendidly, excellently:

    spectatissime florere,

    Plin. 21, 1, 1, § 2:

    spectatissime ministrere,

    Amm. 28, 3, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > specto

  • 10 sol

    sōl, sōlis, m. [Sanscr. svar, shine; cf. Gr. Seirios, seir, selas, Helenê; and Lat. serenus].
    I.
    Sing., the sun, as a heavenly body.
    A.
    In gen.:

    tempora duorum generum sunt, unum annale, quod sol circuitu suo finit,

    Varr. R. R. 1, 27:

    solis cursus lunaeque meatus,

    Lucr. 5, 77:

    annum ad cursum solis accommodavit,

    Suet. Caes. 40:

    liquidi fons luminis aetherius sol,

    Lucr. 5, 282:

    quid potest esse sole majus?

    Cic. Ac. 2, 26, 82:

    illud dubium esse nulli potest quin arcus imago solis sit,

    Sen. Q. N. 1, 3, 11.—
    B.
    Esp.
    1.
    Sol oriens or solis ortus, the east, as a quarter of the heavens:

    spectant in septemtrionem et orientem solem,

    Caes. B. G. 1, 1; 5, 13; 7, 69; cf.:

    a sole exoriente supra Maeotis paludes, Cic. poët. Tusc. 5, 17, 49: si illud signum solis ortum conspiceret,

    id. Cat. 3, 8, 20:

    facem stellae ab ortu solis ad occidentem porrigi visam,

    Liv. 29, 14, 3:

    ab ortu solis flare venti,

    id. 25, 27, 6.—
    2.
    Sol occidens or solis occasus, the west:

    alterum (litus) vergit ad solem occidentem,

    Caes. B. G. 5, 13:

    laborant ut spectent sua triclinaria ad solem occidentem,

    Varr. R. R. 1, 13 fin.:

    spectat inter occasum solis et septemtriones,

    north-west, Caes. B. G. 1, 1:

    quae (pars insulae) est propius solis occasum,

    id. ib. 4, 28.—Cf. poet.:

    sub sole cadente,

    Manil. 4, 791.—In phrases, sol is often omitted by ellipsis: unde sol oritur oriens nuncupatur aut ortus;

    quo demergitur occidens vel occasus,

    Mel. 1, 1 init.; v. orior, ortus, occĭdo.—
    3.
    Sol oriens or sol (solis) ortus= sunrise; sol occidens or solis (sol) occasus = sunset:

    qui solem nec occidentem umquam viderint, nec orientem,

    Cic. Fin. 2, 8, 23:

    sole orto Gracchus copias educit,

    Liv. 24, 15, 1:

    prius orto Sole,

    Hor. Ep. 2, 1, 113:

    certi solis lunaeque et ortus et occasus sunt,

    Liv. 44, 37, 7:

    numquam ab orto sole ad occidentem... a curiā abscessit,

    id. 27, 50, 4:

    ut, equis insidentes, solis ortu cursum in quemdam locum dirigerent,

    Val. Max. 7, 3, 2 ext.:

    solis occasu,

    Caes. B. G. 1, 50; Liv. 24, 17, 7:

    ad (sub) solis occasum,

    towards sunset, Caes. B. G. 5, 8; 2, 11:

    in occasum declivi sole,

    Plin. 8, 50, 76, § 203.— Poet.:

    surgente a sole,

    Hor. S. 1, 4, 29.—For sol occasus, v. occidere, and Plaut. Men. 2, 3, 87 (ante solem occasum); id. ib. 5, 7, 35 (ad solem occasum); cf.:

    ab exortu ad occasum perstare contuentis solem,

    Plin. 7, 2, 2, § 22.—
    4.
    To designate a clime, country, etc., as eastern or southern (post-Aug.):

    ille Liberi currus triumphantem usque ad Thebas a solis ortu vehat,

    Sen. Vit. Beat. 25, 4:

    terminos civitatis nostrae cum sole metimur,

    id. Ot. Sap. 4 (31), 1. it tamen ultra oceanum solemque, id. Ep. 94, 63:

    sub alio sole,

    in another clime, Manil. 4, 171; cf.:

    ut sua orientis occidentisque terminis finiat (sc. solis),

    Sen. Ep. 92, 32.—
    5.
    Trop., of a great good or a great man:

    sol excidisse mihi e mundo videtur,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    solem e mundo tollere videntur qui, etc.,

    id. Lael. 13, 47:

    P. Africanus, sol alter (with sole geminato),

    id. N. D. 2, 5, 14; cf. Hor. S. 1, 7, 24:

    neque mundum posse duobus solibus regi, neque orbem, etc.,

    Just. 11, 12.—
    6.
    Prov.:

    et sceleratis sol oritur,

    Sen. Ben. 4, 26, 1; cf.:

    qui solem suum oriri facit super bonos et malos,

    Vulg. Matt. 5, 45: nondum omnium dierum sol occidit (Germ. Es ist noch nicht aller Tage Abend) = there are more days yet to come, sc. when the tables may be turned, Liv. 39, 26, 9.—
    C.
    The poets reckon time in many ways by the movement, etc., of the sun:

    bis me sol adiit gelidae post frigora brumae,

    two years, Ov. Tr. 4, 7, 1:

    donec sol annuus omnes conficeret metas,

    within a year, Stat. Achill. 1, 455; cf. Nemes. Cyn. 122:

    octavo lumine solis,

    on the eighth day, Lucr. 6, 1195:

    sol septimus,

    Juv. 15, 44:

    cum sol Herculei terga leonis adit,

    in midsummer, Ov. A. A. 1, 68: O sol Pulcher, O laudande (= dies;

    sc. Augusti reditus),

    Hor. C. 4, 2, 46; cf. id. S. 1, 9, 72:

    supremo sole,

    at noon, id. Ep. 1, 5, 3:

    sub medium solem,

    Manil. 4, 651; cf. id. 4, 593:

    sol abit,

    it is growing late, Plaut. Merc. 5, 2, 32; cf.:

    a primo ad ultimum solem,

    all day long, Amm. 14, 6, 10.—
    D.
    Transf., the sun, sunlight, sunshine, heat of the sun:

    ager soli ostentus,

    exposed to the sun, Cato, R. R. 6:

    sarmenta imponito quae frigus defendant et solem,

    id. ib. 48 (49):

    uvas ponite in sole biduum,

    id. ib. 112 (113):

    sol semper hic est a mani ad vesperum,

    Plaut. Most. 3, 2, 80:

    quin exta inspicere in sole etiam vivo licet,

    id. Aul. 3, 6, 29:

    nec res posse in sole videri, ni, etc.,

    Lucr. 5, 292:

    nunc quidem paululum a sole,

    out of the sun, Cic. Tusc. 5, 32, 92:

    cum in sole ambulem,

    id. de Or. 2, 14, 60:

    apricatio in illo Lucretino tuo sole,

    id. Att. 7, 11, 1; cf. id. ib. 12, 6, 1:

    iter in calescente sole factum erat,

    Liv. 44, 36 init.:

    torrente meridiano sole,

    id. 44, 38:

    ex vehementi sole,

    id. 28, 15, 11:

    urente assiduo sole,

    id. 44, 33 fin.:

    ut veniens dextrum latus aspiciat sol,

    light of the morning sun, Hor. Ep. 1, 16, 6:

    reformidant insuetum lumina solem,

    Ov. P. 3, 4, 49; cf.:

    nam et solem lumina aegra formidant,

    Sen. Vit. Beat. 20, 6:

    adversi solis ab ictu,

    sunstroke, Ov. M. 3, 183:

    altera (spelunca) solem non recipit,

    Sen. Ep. 55, 6:

    sole correptis,

    Plin. 29, 6, 38, § 119:

    pisces, quos sole torreant,

    id. 7, 2, 2, § 30:

    siccatur in sole,

    id. 19, 1, 3, § 16:

    in agmine (Caesar) anteibat capite detecto, seu sol seu imber esset,

    Suet. Caes. 57:

    patiens pulveris atque solis,

    Hor. C. 1, 8, 4.— And trop.: in solem ac pulverem procedere, or producere, into heat and dust, i. e. into practical life (opp. umbra eruditorum), Cic. Brut. 9, 37; id. Leg. 3, 6, 14.—In a similar sense:

    cedat stilus gladio, umbra soli,

    Cic. Mur. 14, 30.—Prov.:

    clarior quam solis radii,

    Plaut. Mil. 1, 1, 2:

    sole ipso est clarius,

    Arn. 1, n. 47; cf.

    the class. luce clarius, and: cum id solis luce videatur clarius,

    Cic. Div. 1, 3, 6.
    II.
    Plur.
    A.
    Suns, images of the sun (class.):

    neque pauci neque leves sunt qui se duo soles vidisse dicant,

    Cic. Rep. 1, 10, 15:

    Albae duos soles visos ferebant,

    Liv. 28, 11, 3:

    et rursus plures soles simul cernuntur,

    Plin. 2, 31, 31, § 99:

    quid eas vocem? imagines solis? Historici soles vocant, et binos ternosque adparuisse memoriae tradunt,

    Sen. Q. N. 1, 11, 2.—
    B.
    Poet. = days (v. I. C.):

    nec tamen illis solibus ulla comparebat avis,

    Lucr. 6, 1219:

    saepe ego longos Cantando puerum memini me condere soles,

    to spend the long summer days in singing, Verg. E. 9, 52:

    tres soles... Erramus,

    id. A. 3, 203; cf. Sil. 3, 554:

    Bajani soles,

    the sunny days of Bajœ, Mart. 6, 43, 5:

    O soles!

    id. 10, 51, 6: soles fulsere quondam tibi candidi, Cat. 8, 3, 8:

    soles occidere et redire possunt,

    id. 5, 4:

    longis solibus,

    Stat. Th. 5, 460:

    solibus arctis,

    short winter days, id. S. 1, 3, 88.—So, to describe certain seasons:

    solibus hibernis... gratior,

    than the sun in winter, Ov. M. 13, 793:

    si numeres anno soles et nubila toto,

    the sunny and cloudy days, id. Tr. 5, 8, 31.—
    C.
    Light or heat of the sun ( poet. and in postAug. prose; cf.

    D. supra): pars terrai perusta solibus assiduis,

    Lucr. 5, 253; cf. Ov. H. 5, 112:

    pluviis et solibus icta,

    Lucr. 6, 1101:

    quae carent ventis et solibus,

    i. e. are buried, Hor. Epod. 16, 13; 2, 41:

    et soles melius nitent,

    id. C. 4, 5, 8; cf. id. Ep. 1, 10, 17:

    ex imbri soles Prospicere... poteris,

    Verg. G. 1, 393:

    inque novos soles audent se gramina tuto Credere,

    id. ib. 2, 332;

    similarly,

    Ov. F. 4, 404; Stat. Th. 1, 363; 4, 421; 4, 831:

    tum blandi soles,

    Ov. F. 1, 157:

    frigore soles juvant,

    id. R. Am. 405; so Mart. 10, 42:

    Romulus et frater... Solibus et campo corpora nuda dabant,

    Ov. F. 2, 366:

    aequora semper solibus orba tument,

    id. P. 1, 3, 54:

    solibus rupta glacies,

    Juv. 4, 43:

    geminā pereunt caligine soles,

    Stat. Th. 5, 154:

    aestivos quo decipis aere soles?

    id. S. 4, 4, 19:

    tacent exhausti solibus amnes,

    id. Th. 3, 2, 59; 4, 56; Mart. 10, 12, 7; 8, 14, 4; 14, 28; Ov. M. 1, 435:

    cura soles assiduo quaerendi,

    Plin. 26, 3, 8, § 16:

    perpeti soles,

    id. 36, 22, 45, § 162:

    evitatis solibus,

    id. 28, 12, 50, § 186:

    (sal) siccatur aestivis solibus,

    id. 31, 7, 39, § 73:

    merguntur in aquam solibus tepefactam,

    id. 19, 1, 3, § 17:

    nec campi minus soles accipiunt,

    id. 17, 4, 3, § 29:

    sarculatio novos soles admittit,

    id. 18, 21, 50, § 184; cf. id. 12, 5, 11, § 23; 12, 7, 14, § 26:

    aurea pellebant tepidos umbracula soles,

    Ov. F. 2, 311:

    dum patula defendimus arbore soles,

    Stat. S. 3, 1, 70.—Very rarely of the sun's revolution, without reference to light or heat:

    quae via soles praecipitet,

    Stat. Th. 6, 362.—In class. prose sometimes solis ardores, with the force of the poet. soles:

    et nimios solis defendit ardores,

    Cic. Sen. 15, 53; cf.:

    propter nimios solis ardores,

    Sen. Ep. 90, 17.
    III.
    Sol, the Sun-god.
    A.
    Lit.
    a.
    The ancient Italian deity Sol, represented as driving the four-horse sun-chariot from east to west; later identified with the Greek Helios, and hence often called Titan or Phœbus by the poets:

    signi dic quid est? Cum quadrigis Sol exoriens,

    Plaut. Am. 1, 1, 269:

    Sol... aeternam suscepit lampada mundi,

    Lucr. 5, 402:

    rapax vis Solis equorum,

    id. 5, 402:

    quod magni filia Solis eram,

    Ov. R. Am. 276; id. M. 14, 346:

    Solis currus,

    id. P. 4, 6, 48:

    secundum (invocabis) Solem et Lunam,

    Varr. R. R. 1, 1 med.:

    grates tibi ago, summe Sol,

    Cic. Rep. 6, 9, 9:

    Sol Phaëthonti filio facturum se esse dixit quidquid optasset,

    id. Off. 3, 25, 94:

    Quid? illum filium Solis nonne patris ipsius luce indignum putas?

    id. Tusc. 3, 12, 26:

    qui Solem aurigando aequiperare existimaretur,

    Suet. Ner. 53:

    Solis colossus Rhodi,

    Plin. 34, 7, 18, § 41; 34, 8, 19, § 63.—Comic.:

    credo edepol equidem dormire Solem atque adpotum probe,

    Plaut. Am. 1, 1, 129.—
    b.
    The Phœnician sun-god Heliogabalus (Elagabal), whose worship was introduced by the later emperors (Aurelianus, Heliogabalus):

    ad templum Heliogabali tetendit... et Romae Soli templum posuit,

    Vop. Aur. 25; cf. id. ib. 4; 14; 35; 39; Lampr. Heliog. 1; 3; afterwards called Sol Invictus, whose birthday, acc. to the Calendar. Const., was celebrated December 25th; cf. Julian. Or. 4, p. 156.—
    c.
    Of the sun-worship of other nations:

    (Germani) deorum numero ducunt Solem et Vulcanum et Lunam,

    Caes. B. G. 6, 21; cf.:

    rex regum, frater Solis et Lunae,

    of the king of Persia, Amm. 17, 5, 3.—
    B.
    The sun-god as emblem of omniscience:

    non potuit reperire, si ipsi Soli quaerundas dares, lepidiores ad hanc rem quam ego dabo,

    Plaut. Mil. 3, 1, 206:

    meliorem neque tu reperis, neque Sol videt,

    id. Stich. 1, 2, 53:

    at vigiles mundi... Sol et Luna,

    Lucr. 5, 1435:

    si hoc uno quicquam Sol vidisset iniquius,

    Cic. Off. 2, 8, 28:

    O Solem ipsum beatissimum, qui antequam se abderet fugientem vidit Antonium,

    id. Phil. 14, 10, 27:

    Solem consule, qui late facta diurna videt,

    Ov. F. 4, 582:

    quis Solem fallere possit?

    id. A. A. 2, 573; cf. Plaut. Bacch. 2, 3, 21; Sen. Herc. Fur. 595.—Hence represented as betrayer of conspiracies: propiusque honos [p. 1718] Boli, qui occulta conjurationis retexisset, Tac. A. 15, 74;

    to him was commended the detection of murderers, in inscriptions over the slain: SOL, TIBI COMMENDO QVI MANVS INTVLIT EI,

    Inscr. Orell. 4791:

    SOL, TV INDICES EIVS MORTEM,

    ib. 4792.—
    C.
    Poet., to describe the times of the day: solverat flagrantes Sol pronus equos, = it was night, Stat. Th. 3, 408: Sol operum medius summo librabat Olympo Lucentes, ceu staret, equos, = it was mid-day, id. ib. 5, 85.
    IV.
    In gen., solis as an appellation.
    A.
    DIES SOLIS, Sunday (late Lat.), Inscr. Orell. 508.—
    B.
    Solis gemma, a precious stone, Plin. 37, 10, 67, § 181.—
    C.
    Solis insula, off the coast of Gedrosia, Plin. 6, 22, 24, § 86; 6, 23, 26, § 97.—
    D.
    Solis fons, in Marmorica, Curt. 4, 7, 22; Mela, 1, 8, 1; Plin. 5, 5, 5, § 31.—
    E.
    Solis promunturium, in Africa, Plin. 5, 1, 1, § 9.—
    F.
    Solis oppidum, a town in Ægina, Plin. 5, 9, 11, § 61.

    Lewis & Short latin dictionary > sol

  • 11 sōl

        sōl sōlis, m    [2 SER-], the sun: lux solis: quid potest esse sole maius?: occidens, oriens, sunset, sunrise: sole orto Gracchus copias educit, L.: ad solis occasum, towards sunset, Cs.: surgente a sole ad, etc., from early morning, H.—Prov.: adiecit, nondum omnium dierum solem occidisse, i. e. that his day of re<*>enge might yet come, L.— Plur: se duo soles vidisse dicant.—Esp.: spectant in orientem solem, to the East, Cs.: si illud signum solis ortum conspiceret, to the East: ab ortu solis flare venti, L.: alterum (litus) vergit ad occidentum solem, to the west, Cs.: spectat inter occasum solis et septemtriones, north-west, Cs.: quae (pars insulae) est propius solis occasum, Cs.— A day (poet.): septimus, Iu.: O sol Pulcher, O laudande, H.: Supremo sole, at midday, H.: longos Cantando condere soles, spend the long summer days, V.: Si numeres anno soles et nubila toto, the sunny and the cloudy days, O.— The sun, sunlight, sunshine, heat of the sun: paululum a sole, out of the sun: in sole ambulare: torrente meridiano sole, L.: ut veniens dextrum latus aspiciat sol, light of the morning sun, H.: adversi solis ab ictu, sunstroke, O.: patiens pulveris atque solis, H.—Prov.: processerat in solem et pulverem, i. e. into the struggles of life: cum id solis luce videatur clarius, plainer than sunlight.—Plur.: Quae levis adsiduis solibus usta riget, O.: Quae carent ventis et solibus, i. e. are buried, H.: ex imbri soles Prospicere... poteris, V.: Tum blandi soles, O.: aequora semper solibus orba tument, O.: solibus rupta glacies, Iu.—As nom prop., the Sun-god, Sol (an Italian deity): quod magni filia Solis eram, O.: gratīs tibi ago, summe Sol: si hoc uno quicquam Sol vidisset indignius: Solem Consule, qui late facta videt, O.—Fig., the sun, light, glory: P. Africanus sol alter: Solem Asiae Brutum appellat, H.
    * * *

    Latin-English dictionary > sōl

См. также в других словарях:

  • The North Face — This article is about The North Face, Inc., the outdoor product company. For other uses, see The North Face (disambiguation). The North Face, Inc. Mantra: Never Stop Exploring Type Subsidiary …   Wikipedia

  • the north — 1》 the direction in which a compass needle normally points, towards the horizon on the left hand side of a person facing east. → north …   English new terms dictionary

  • Army of the North — The Army of the North (Spanish: Ejército del Norte ), called Army of Peru in the documents of the time, was one of the armies deployed by the United Provinces of the Río de la Plata in the Hispanic American wars of independence. This army was in… …   Wikipedia

  • Coastline of the North Sea — The coastline of the North Sea has been evolving since the last glacier receded. The coastline varies from fjords, river estuaries to mudflats. The German North Sea coast The eastern and western coasts of the North Sea are jagged, as they were… …   Wikipedia

  • The Vatican —     The Vatican     † Catholic Encyclopedia ► The Vatican     This subject will be treated under the following heads:     I. Introduction; II. Architectural History of the Vatican Palace; III. Description of the Palace; IV. Description of the… …   Catholic encyclopedia

  • List of oil and gas fields of the North Sea — This list of oil and gas fields of the North Sea contains links to oil and natural gas reservoirs beneath the North Sea. In terms of the oil industry, North Sea oil often refers to a larger geographical set, including areas such as the Norwegian… …   Wikipedia

  • New Fist of the North Star — Cover artwork of ADV Films box set edition. 新・北斗の拳 (Shin Hokuto no Ken) Genre …   Wikipedia

  • North Bridge, Edinburgh — North Bridge, above Waverley Station, from the East North Bridge is a road bridge and street in Edinburgh linking the High Street with Princes Street, and the New Town with the Old. The current bridge was built between 1894–97. A previous North B …   Wikipedia

  • north — ► NOUN 1) the direction in which a compass needle normally points, towards the horizon on the left hand side of a person facing east. 2) the northern part of a country, region, or town. ► ADJECTIVE 1) lying towards, near, or facing the north. 2)… …   English terms dictionary

  • north-easterly — north eastˈerly adjective 1. Situated in the north east 2. Towards the north east 3. (esp of the wind) coming from the north east adverb 1. On the north east 2. Towards the north east 3. From the north east noun A north east wind • • • Main Entry …   Useful english dictionary

  • north-westerly — north westˈerly adjective 1. Situated in the north west 2. Towards the north west 3. (esp of the wind) coming from the north west adverb 1. On the north west 2. Towards the north west 3. From the north west noun A north west wind • • • Main Entry …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»